Γυναίκες-Ισλάμ-Τέχνη

Έργο για τις πρώτες σκηνές της παλαιστινιακής προσφυγίας "Nakba" όπως τις έπλασε η Σκωτσέζα καλλιτέχνιδα Jane Frere

Η ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑ σκηνοθέτιδα Μπουθίνα Χούρι μιλά για τις γυναίκες χωρίς φερετζέ... για την «Ιντιφάντα ως έργο τέχνης»
Του ΝΑΣΙΜ ΑΛΑΤΡΑΣ
Τα τελευταία έξι χρόνια ο παλαιστινιακός κινηματογράφος έχει κάνει μεγάλα άλματα στο διεθνές προσκήνιο της έβδομης τέχνης. Μιλώντας με την Παλαιστίνια σκηνοθέτιδα, Μπουθίνα Κανάαν Χούρι, καταλαβαίνεις ότι συνέβαλε σ' αυτά τα άλματα. «Ο πολίτης της Δύσης πρέπει να κατανοήσει ότι σε μας δεν υπάρχουν μόνο γυναίκες με φερετζέ, αλλά κι εκείνες που αγωνίζονται χωρίς φερετζέ, που θέλουν να είναι κάτι παραπάνω από μητέρες αγωνιστών και γυναίκες επαναστατών. Που θέλουν να πρωτοστατούν»Οχι μόνο αισθάνεσαι την τέχνη στην Παλαιστίνη που πολεμήθηκε από την ισραηλινή κατοχή, αλλά βλέπεις να διαψεύδονται στην πράξη και οι κοντόφθαλμες λογικές του τύπου «όταν υπάρχει Ιντιφάντα όλα τα άλλα σιωπούν μπροστά στον πόνο». Μετά την προβολή της ταινίας τής Χούρι στην Αθήνα είχαμε την παρακάτω συζήτηση:

-Καμία από τις πρωταγωνίστριες της ταινίας «Women In Struggle» δεν φορούσε την ισλαμική μαντίλα. Είναι αυτό αντιπροσωπευτικό;

«Ηθελα να προβάλω την άλλη πλευρά της Παλαιστίνιας, αυτή που συστηματικά κρύβουν τα ΜΜΕ στο δυτικό κόσμο: τη γυναίκα χωρίς φερετζέ. Γιατί ο πολίτης του δυτικού κόσμου πρέπει να κατανοήσει ότι σε μας δεν υπάρχουν μόνο οι γυναίκες με φερετζέ -που δεν καθόλου ένδειξη "καθυστέρησης" όπως την παρουσιάζουν- αλλά και εκείνες που αγωνίζονται χωρίς φερετζέ, που βασανίστηκαν και συνεχίζουν να υποφέρουν, που ούτε ως απελευθερωμένες δεν μετράνε για το δυτικό κόσμο. Στο δυτικό κόσμο αναζητούν αφορμές, για να μας αγνοούν».

-Γιατί επιλέξατε τις συγκεκριμένες γυναίκες;

"Ηταν οι πλέον "κατάλληλες" -από άποψη πολιτικής και κοινωνικής συνείδησης- που έχουν τη δυνατότητα να σταθούν μπροστά στην κάμερα και να μιλήσουν κριτικά για γυναικεία θέματα. Ικανές να εκφράζουν τον ψυχικό και σωματικό τους πόνο, αντικειμενικά και ελεύθερα, όχι μόνο όσα έζησαν εντός των φυλακών αλλά και εκτός. Αυτές οι γυναίκες έχουν βιαστεί και τις γυρόφερναν γυμνές στα κελιά των κρατουμένων αντρών. Το μεγαλύτερο σοκ το υπέστη η Ρασμίγιε. Την έσυραν γυμνή μπροστά στον πατέρα της, για να λυγίσει και να ομολογήσει. Συνάντησα πάνω από 37 Παλαιστίνιες και κατέληξα σε τέσσερις, όχι επειδή το ήθελα, αλλά επειδή πολλές δεν επιθυμούσαν να δημοσιοποιηθεί η ζωή της φυλακής και άλλες γιατί δεν ήθελαν να θυμηθούν εκείνη την περίοδο της ζωής τους».

Οι πρώτες αντάρτισσες

-Η παλαιστινιακή κοινωνία τις αποδέχτηκε εύκολα;

«Μεγάλη μερίδα της κοινωνίας μας θέλει ακόμα να τις κρατά σε απόσταση, γιατί θέλει να διατηρήσει το "θρύλο" τους. Αυτές ήταν οι πρώτες αντάρτισσες. Οσο να 'ναι, βρίσκονται σε περίοπτη θέση γιατί επέλεξαν να κάνουν ένα μεγάλο άλμα στη ζωή τους. Ηθελαν να είναι κάτι παραπάνω από μητέρες των αγωνιστών ή γυναίκες των επαναστατών. Ηθελαν να πρωτοστατούν. Με την ταινία αυτή θέλησα όχι να τις κατεβάσω από τη θέση τους, αλλά να τις βγάλω από τη μοναξιά τους. Θέλησα να δείξω το ανθρώπινο πρόσωπό τους, τις αδυναμίες, τις απογοητεύσεις, τις ελπίδες και τα όνειρά τους. Θέλησα να μάθει η κοινωνία μας πόσο τους κόστισε η φυλακή. Στη Ράουντα και στην Αϊσέ τη μητρότητα, στην Παλαιστίνια με το όμορφο πρόσωπο, το όνειρο... Πίστευε, τότε, πως έτσι θα άλλαζε τον κόσμο, για να ανακαλύψει τελικά ότι μόνο πάνω σ' ένα λευκό χαρτί μπορείς να φτιάξεις ένα λουλούδι».

-Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε;

«Οικονομικές: Για να μπορέσουμε να κάνουμε την ταινία χρειαζόμασταν χρηματοδότηση, αλλά στα κατεχόμενα κανείς δεν ενδιαφέρεται να χρηματοδοτήσει ανεξάρτητες παραγωγές. Οταν απευθύνθηκα στην Ε.Ε. έθεσαν έναν όρο: να κρατάμε "ίσες αποστάσεις μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών". Πώς μπορεί να γίνει αυτό στο δικό μου θέμα - "Παλαιστίνιες κρατούμενες στις ισραηλινές φυλακές"; Η Παλαιστινιακή Αρχή, απ' ό,τι γνωρίζω, δεν έχει συλλάβει Ισραηλινές.Την ισραηλινή κατοχή: Ηθελα να έχω και μια πρώην κρατούμενη από τη Γάζα, αλλά ως γνωστόν, η ισραηλινή κατοχή απαγορεύει τις μετακινήσεις μεταξύ Δυτικής Οχθης καιΓάζας. Ηθελα να μιλήσει στην ταινία μου και μια κρατούμενη μέσα στις ισραηλινές φυλακές που μόλις γέννησε το πρώτο της παιδί εκεί, έβαλα Ισραηλινή δικηγόρο, αλλά όλες οι αιτήσεις μου απορρίφθηκαν. Αυτή η ιστορία κράτησε έξι μήνες».

Στο Ισραήλ με 50 θεατές

-Η ταινία προβλήθηκε στο Ισραήλ και σε άλλες χώρες;

«Ναι. Στο Ισραήλ προβλήθηκε στο Τελ Αβίβ. Εκεί το είδαν 50 άτομα και αυτό μετά από αγώνα δύο ετών. Στις ΗΠΑ προβλήθηκε σε αρκετές αίθουσες και είχε επιτυχία χάρη στην εταιρεία Women Make Movies (http://www.wmm.com/filmcatalog/pages/c677.shtml)

Στην Ευρώπη είχε μεγαλύτερη επιτυχία, ενώ προβλήθηκε και σε αραβικές χώρες από

αραβικά δίκτυα».

-Η παλαιστινιακή κοινωνία είναι ώριμη να αποδεχτεί κριτικά έργα, όπως είναι το δικό σας;

«Οχι μόνο είναι έτοιμη, αλλά και το απαιτεί, επίμονα θα έλεγα, μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας. Μπορώ να σας αποκαλύψω ότι το επόμενο έργο μου θα ασχοληθεί με ένα τεράστιο πρόβλημα που ονομάζεται "Ζήτημα τιμής", δηλαδή τους βιασμούς Παλαιστίνιων γυναικών. Σίγουρα το θέμα θα προκαλέσει αντιδράσεις σε μερίδα της κοινωνίας μας, αλλά πιστεύω πως αξίζει τον κόπο».

-Γιατί έκλεισαν οι θεατρικές και κινηματογραφικές αίθουσες;

«Εκλεισαν λίγο μετά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα του 1987. Ηταν, κατά τη γνώμη μου, μεγάλο λάθος. Το σκεπτικό τότε ήταν ότι δεν μπορούμε να διασκεδάζουμε, ενώ ο κόσμος σκοτώνεται και υποφέρει. Δυστυχώς επικράτησε αυτή η λογική και κάποιοι μάλιστα έφτασαν στα άκρα: έκαψαν έναν κινηματογράφο στη Γάζα. Ετσι γίναμε φτωχότεροι πολιτιστικά. Η τέχνη δεν πρέπει ποτέ, υπό οιεσδήποτε συνθήκες, να σιωπά. Αντίθετα, πρέπει να αποτελεί ένα επιπλέον μέσο πάλης κατά της κατοχής. Πρέπει να δείξουμε την Ιντιφάντα ως έργο τέχνης μιας ολόκληρης κοινωνίας».

Για περισσότερες πληροφορίες για την ταινία μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα

http://www.womeninstruggle.com/

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/04/2007

_________________________________________

The black-eyed

θέατρο

Σκηνοθεσία:

Τάκη Τζαμαριά

Ερμηνείες:

Άννα Κουτσαφτίκη,

Καλλιρόη Μαραγκού,

Ευδοκία Στατήρη

Στέβη Φόρτωμα
Την Παρασκευή πήγαμε με τις Λέμον και Αλκιμήδη στο θέατρο Φούρνος να παρακολουθήσουμε την θεατρική παράσταση “The black-eyed” της Betty Shamieh από την θεατρική εταιρεία “Δυτικά της Πόλης”.
Τέσσερις γυναίκες, Παλαιστίνιες όλες απ΄την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα, βρίσκονται στον Παράδεισο ψάχνοντας η καθεμιά κάποιο πρόσωπο - μάρτυρα*.
Η πρώτη ψάχνει τον εραστή που πρόδωσε για χάρη της πατρίδας της, αν και τον αγάπησε. Είναι η Δαλιδά. Μέσα απ΄τα λόγια της θίγονται θέματα γυναίκας κι εξουσίας. Πόσο θεμιτό είναι για χάρη όλων να θυσιάσει την αγάπη της, αν και δεν το μετάνιωσε μπρος στο κοινό καλό. Πώς η εξουσία και δη των αντρών περιμένει να δράσει και κaτευθύνει την γυναίκα να χρησιμοποιήσει την ομορφιά ως όπλο έτσι ώστε να “χειριστεί” τον άντρα.
Η δεύτερη, η Ταμάμ , έζησε κατά τις σταυροφορίες και ψάχνει το πιο αγαπημένο της προσωπο, τον αδερφό, που έγινε μάρτυρας μέσα απ΄τη αντίσταση στους κατακτητές-Σταυροφόρους, έπειτα απ΄τη δική της “ατίμωση”, όταν ίδια υπέστη βία σωματική και ψυχική . Μέσα απ΄την ίδια ξεδιπλώνεται πώς οι κατακτητές έχουν το ίδιο πρόσωπο σ’ όλες τις εποχές, καταστρέφοντας -λεηλατώντας-ασκώντας βία, μην υπολογίζοντας καν πως οι άλλοι είναι άνθρωποι, συνήθως επιφορτισμένοι με ιερό καθήκον, θέλοντας να εγκαταστήσουν την τάξη.
Η τρίτη έζησε στη σύγχρονη εποχή , Αραβοαμερικάνα, δλδ έζησε στην Αμερική έχοντας παλαιστινιακή καταγωγή και ψάχνει να βρει το φονιά της, ένα ομοεθνή .Μέσα απ΄το μονόλογό της πριν το τέλος διακρίνεται η προσπάθεια του ξένου, που νιώθει πως πρέπει να προσπαθήσει πολύ περισσότερο ν΄αποδείξει πως αξίζει, έτσι κατά συνέπεια ν΄αποδεχθούν οι άλλοι πως είναι άνθρωπος κι αυτός, αλλιώς τον αναγκάζουν να περιχαρακωθεί αναπαράσσοντας τα στρεότυπα και τις παραδόσεις του, που θα τον οδηγήσουν σιγά σιγά στην γκετοποίηση.Ακόμα η γυναίκα αυτή δείχνει πως χρειάζεται να παλέψει, να κοπιάσει περισσότερο για ν΄αναγνωριστεί η αξία της σε σχέση με τον άνδρα στη δουλειά και πώς μέσα σε μια σχέση αφήνεται να χειραγωγηθεί , φτάνει να αυτοϋποτιμηθεί για να τονώσει τον αντρικό εγωισμό, φορέας-σκλάβα των παραδόσεων που την έχουν διδάξει. Μόνο αν αποδείξει την αξία της , ούσα απ΄το συγκεκριμένο έθνος, το “δαιμονοποιημένο”, μπορεί να νιώσει ελεύθερη να ξεφύγει, ν΄αγνοήσει αυτά τα στερεότυπα.Ένιωσα πως πιο πολύ απ’ όλες εκπροσωπεί την αγωνία της συγγραφέως .
Η τέταρτη είναι μια γυναίκα που έζησε σε προσφυγικούς κατυαλισμούς, όπου όπως λέει “Κάθε μέρα υποφέρουμε, εκεί πεθαίνουμε ενόσω είμαστε ακόμα ζωντανοί”. Είναι σκληρή απέναντί τους, τους μιλάει άγρια και υποτιμητικά, εκφοβίζοντάς τες μέχρι ν΄αποκαλυφθεί ο δικός της ρόλος και γιατί είναι εκεί. Όλες λίγο πριν την πόρτα της Αίθουσας των Μαρτύρων.
Κεντρικό ερώτημα που βάζει το έργο είναι “πώς μπορεί κανείς να επιβιώσει σ΄ένα βίαιο κόσμο χωρίς να γίνει βίαιος ;” Η απάντηση στο τέλος του έργου.
*Σύμφωνα με τη μουσουλμανική θρησκεία και παράδοση, οι μάρτυρες του Αλλάχ όταν (μετά την αυτο-θυσία τους, την προσφορά της ζωής τους στον αγώνα) ανέλθουν στον παράδεισο παντρεύονται τα ουρί, τις μαυρομάτες παρθένες.
Μου άρεσε πάρα πολύ! Να το δείτε οπωσδήποτε (όσοι δεν το ΄χετε ήδη)!
________________________________________

Ράνια Μάντι

«Εδώ και 60 χρόνια οι Παλαιστίνιοι περιμένουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους»
Του ΝΑΣΙΜ ΑΛΑΤΡΑΣ
Το δικαίωμα της επιστροφής των Παλαιστίνιων προσφύγων απασχολεί τη διεθνή κοινότητα εδώ και 60 χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Το «γιατί» προσπαθεί να φωτίσει η προσκεκλημένη του Συλλόγου «Al Awda - Το Δικαίωμα στην Επιστροφή», η Παλαιστίνια νομικός σύμβουλος του ΟΗΕ στην Ελβετία, Ράνια Μάντι, από τη Ραμάλα, ακτιβίστρια, εξόριστη από τα 15 της χρόνια.

-Σήμερα μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών διεξάγονται διαπραγματεύσεις για όλα τα θέματα. Θεωρείται ρεαλιστική η πρόταση των Παλαιστινίων για επιστροφή των 6 εκατομμυρίων προσφύγων στην ιστορική Παλαιστίνη, εκεί που σήμερα ιδρύθηκε το Ισραήλ;

«Το δικαίωμα στην επιστροφή είναι μόνιμο και αποκτήθηκε αυτομάτως από την ημέρα που διώχτηκαν από την πατρίδα τους 6 εκατομμύρια. Το δικαίωμα αυτό αναγνωρίστηκε από όλη τη διεθνή κοινότητα το 1948 με την απόφαση 194 του ΟΗΕ».

-Η πυκνοκατοικημένη Παλαιστίνη, που δεν διαθέτει τεράστια έκταση, ούτε πολλούς φυσικούς πόρους, αντέχει άλλα 6 εκατομμύρια κατοίκους;

«Το δικαίωμα στην επιστροφή δεν έχει σχέση με το αν είναι πυκνοκατοικημένη ή άδεια η πατρίδα μας. Το επιχείρημα αυτό έπρεπε να είχε τεθεί τότε, όταν έφεραν ένα εκατομμύριο Εβραίους από τη Ρωσία. Και σήμερα, όταν με φορολογικές ελαφρύνσεις δελεάζουν τους Εβραίους που εγκατέλειψαν το Ισραήλ. Το δικαίωμα στην επιστροφή είναι όπως το δικαίωμα στην έκφραση, όχι επειδή το έχουν οι άλλοι, εσύ δεν έχεις δικαίωμα να εκφράζεσαι, όπως το δικαίωμα στη ζωή, όχι επειδή το έχουν οι άλλοι, εσύ πρέπει να πεθάνεις».

-Και όμως, είναι πυκνοκατοικημένη η Παλαιστίνη;

«Οχι όλη η ιστορική Παλαιστίνη, περιοχές της ναι, πράγματι είναι όπως είναι οι καταυλισμοί προσφύγων στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη. Στην υπόλοιπη έκταση έχουμε το εξής: το 80% των Εβραίων στο Ισραήλ ζουν μόνο στο 15% της εδαφικής έκτασης, το 18% ζουν σκορπισμένοι μέσα και έξω από παλαιστινιακές πόλεις και χωριά, τώρα το 2% -εδώ προσέξτε- των Εβραίων του Ισραήλ ζουν στο 85% της εδαφικής έκτασης του Ισραήλ. Ποιοι είναι το 2%; Λοιπόν, είναι οι κάτοικοι των Κιμπούτς. Αυτοί οι δήθεν "σοσιαλιστές σιωνιστές" κατέχουν το 85% του Ισραήλ. Αυτό το σύστημα σήμερα βρίσκεται υπό κατάρρευση. Δεν προσελκύει πια νέους εθελοντές, οικονομικά έχει χρεοκοπήσει, πολλές εκτάσεις του προσφέρονται για πώληση αλλά μόνο σε Εβραίους - κατά τα άλλα είναι σοσιαλιστές και δημοκράτες. Δηλαδή, οι κάτοικοι των Κιμπούτς εγκαταλείπουν τα χωράφια και χτίζουν πολυκατοικίες».

-Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα, ξέρουμε ότι πολλά χωριά έχουν καταστραφεί και πάνω τους χτίστηκαν νέοι οικισμοί και πόλεις.

«Είναι αλήθεια πως οι Ισραηλινοί κατέστρεψαν πριν και μετά το 1948 το 75% των χωριών των Παλαιστίνιων προσφύγων, οι μεγάλες πόλεις τη γλίτωσαν. Οι χαρτογραφήσεις έδειξαν πως το 90% των χωριών αυτών ακόμα είναι ακατοίκητα και ότι οι Εβραίοι έχτισαν μόνο πάνω στο 3% των χωριών αυτών. Στα υπόλοιπα χωριά έχτισαν στα περίχωρά τους, το μεγαλύτερο όμως μέρος της εβραϊκής οικοδόμησης πραγματοποιήθηκε σε εκτάσεις που ανήκαν σε Εβραίους πριν από το 1948. Εδειξαν, επίσης, ότι στο 7% των χωριών αυτών μπορούν να ξαναχτιστούν με κάποιες διορθώσεις».

-Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η επιστροφή των προσφύγων θα αλλάξει τον εβραϊκό χαρακτήρα του...

«Ηδη οι Παλαιστίνιοι που ζουν αυτοί τη στιγμή στην ιστορική Παλαιστίνη, δηλαδή το Ισραήλ, η Δυτική Οχθη και η Λωρίδα της Γάζας, αποτελούν το 50% των κατοίκων της. Και όσο το Ισραήλ εμποδίζει την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, η δημογραφική σύνθεση θα αλλάζει συνεχώς υπέρ των Παλαιστινίων. Δηλαδή, το ίδιο το Ισραήλ καταστρέφει το σαθρό αυτό επιχείρημα μόνο του».

-Ποιος ευθύνεται που δεν εφαρμόστηκε η απόφαση 194 του ΟΗΕ;

«Οι ΗΠΑ και μερικές χώρες της Ε.Ε. συνεχίζουν να καλύπτουν το ρατσιστικό ισραηλινό κράτος και την πολιτική της εθνοκάθαρσης που ακολουθεί. Δεν δέχονται τις "ρεαλιστικές λύσεις" που προτείνουν μερικές χώρες για τους πρόσφυγές τους και τις δέχονται όταν τις προτείνει το Ισραήλ. Επιμένουν στο δικαίωμα επιστροφής όλων των άλλων προσφύγων και το αρνούνται στους Παλαιστινίους. Εδώ και 60 χρόνια οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες περιμένουν και αγωνίζονται για την επιστροφή τους, όλοι σχεδόν οι πρόσφυγες επέστρεψαν ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα στις πατρίδες τους, μόνο οι Παλαιστίνιοι περιμένουν. Και περίμεναν πάρα πολύ».

Συζήτηση με θέμα το προσφυγικό πρόβλημα των Παλαιστινίων θα πραγματοποιηθεί σήμερα Παρασκευή 28 Μαρτίου στις 7.00 μ.μ. στην αίθουσα του ΔΣΑ (Ακαδημίας 60, α' όροφος) .Ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι:

-Η Ράνια Μάντι, Παλαιστίνια εξόριστη ως διεθνής νομικός σύμβουλος στη Γενεύη.

-Η Ιωάννα Κούρτοβικ, ακτιβίστρια - δικηγόρος - μέλος του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/03/2008
________________________________________
ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, μία Γαλλίδα ακτιβίστρια, μία Λιβανέζα δημοσιογράφος και μία Ιρακινή καθηγήτρια, μιλούν για Κοράνι και δημοκρατία
Το άλλο μισό του Ισλάμ...
Του ΝΑΣΙΜ ΑΛΑΤΡΑΣ
Πραγματικά πρωτότυπη η πρωτοβουλία της «Ομάδας Μελέτης & Αντιπληροφόρησης για τη Μέση Ανατολή» να φέρει τρεις γυναίκες από τον ισλαμικό κόσμο στην Αθήνα που γέννησε το θεσμό της δημοκρατίας για να εκφράσουν με τη δική τους ματιά τα προβλήματα και τις κατακτήσεις των γυναικών σ' ένα μέρος του κόσμου που μαστίζεται από πολέμους τους οποίους διεξάγουν εναντίον του χώρες που ευαγγελίζονται τη δημοκρατία.
Χώρες που ζητούν από το Ισλάμ μετριοπάθεια, την ώρα που οι ίδιες διεξάγουν πολέμους κατάκτησης εδαφών και πετρελαίου και διά της βίας και των αποκλεισμών θέλουν να επιβάλουν τις δυτικές αξίες στον ισλαμικό κόσμο.





ΣΙΜΑ ΑΛ ΣΑΡΑΦ

Ιρακινή καθηγήτρια και ερευνήτρια στην Ισλαμική Σκέψη

-Επαιξε ποτέ ρόλο η γυναίκα στον αραβικό κόσμο;

«Βεβαίως. Ο ρόλος της γυναίκας στον απελευθερωτικό αγώνα πολλών λαών της αραβικής περιοχής ήταν καθοριστικός. Μετείχε σε όλες τις μορφές αντίστασης. Μετά έγινε το κακό, μετά την απελευθέρωση ο άνδρας έστειλε τη γυναίκα στο "σπίτι της" και στην "κουζίνα της". Στην Αλγερία ο ρόλος της γυναίκας ήταν πρωτοποριακός στον αγώνα κατά της γαλλικής κατοχής. Μετά την απελευθέρωση περιορίστηκε σημαντικά ο ρόλος της. Η ζωή και ο αγώνας της Αλγερινής αγωνίστριας Ντζαμίλα Μπουχίρεντ μάς φωτίζει το πώς συμπεριφέρθηκαν οι Αλγερινοί στις γυναίκες που αγωνίστηκαν, βασανίστηκαν και βιάστηκαν από τους Γάλλους και πώς μετά πολεμήθηκαν από τους δικούς τους ανθρώπους. Η Ντζαμίλα Μπουχίρεντ, που δεν δέχθηκε κανένας Αλγερινός να την παντρευτεί, παντρεύτηκε το μεγάλο Γάλλο δικηγόρο Ζακ Βερζές».

-Μπορεί ένας νόμος κοσμικού αραβικού κράτους να αλλάξει το νόμο της μαντίλας στο Ισλάμ;

«Σήμερα κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο. Υπέρ της μαντίλας είναι η συντριπτική πλειονότητα των μουσουλμάνων, γυναικών και ανδρών. Βρισκόμαστε ακόμα πολλά χρόνια πίσω, άρα είναι πολύ δύσκολο να απαιτείς από τη γυναίκα να είναι περισσότερο προοδευτική από τον άνδρα και την κοινωνία».

-Ο μουσουλμάνος άνδρας όμως δεν έχει περισσότερα δικαιώματα;

«Μύθος. Και οι δυο τους καταπιέζονται. Ούτε ο άνδρας μπορεί να ανοίξει το στόμα του και στερείται τα θεμελιώδη πολιτικά και δημοκρατικά δικαιώματα. Φοβάται, γιατί θα πρέπει να αντιμετωπίσει την εξορία, τη φυλακή και το θάνατο. Τελευταία ο ανώτατος ιμάμης στην Αίγυπτο επέβαλε με φετφά την ποινή του μαστιγώματος σε όποιο δημοσιογράφο δυσφημεί τον πρόεδρο της χώρας».

-Κάποια πρόοδος δεν έχει σημειωθεί;

«Ναι, υπάρχουν μερικά θέματα που με βάση τα δεδομένα της εποχής του προφήτη Μωάμεθ έχουν αλλάξει. Τότε, για παράδειγμα, ήταν επιθυμητή η πολυγυνία. Σήμερα είναι ανέφικτη γιατί είναι ακατόρθωτη η ίση και δίκαιη μεταχείριση μεταξύ πολλών συζύγων. Το θέμα της έκτρωσης επίσης τότε ήταν ανέφικτο παρ' ότι το επέτρεπε ο προφήτης. Σήμερα επιτρέπεται πριν όμως από τον τέταρτο μήνα της κύησης. Σε περίπτωση βιασμού μάλιστα επιβάλλεται. Τότε ήταν ανέφικτη η αντισύλληψη, σήμερα επιτρέπεται όταν η οικογένεια δεν μπορεί να αντεπεξέλθει οικονομικά στο χρέος απέναντι στο νέο της μέλος. Αυτό που πρέπει όμως να αναγνωρίζουμε είναι ότι στα περισσότερα αραβικά κράτη, εκεί δηλαδή όπου εργάζεται η γυναίκα αμείβεται ακριβώς όσο αμείβεται ο άντρας. Εκεί δεν υπάρχει φιλοσοφία διάκρισης μεταξύ των δύο φύλων. Η φιλοσοφία της διάκρισης μεταξύ φύλων ακόμα υπάρχει στο δυτικό κόσμο».






ΛΑΪΛΑ ΜΑΖΜΠΟΥΝΤΙ

Λιβανέζα διευθύντρια ειδήσεων του τηλεοπτικού καναλιού «Αλ Μανάρ»

-Στο Λίβανο τι ρόλο έπαιζε η γυναίκα κατά τη διάρκεια της ισραηλινής κατοχής και μετά;

«Στο Λίβανο, στην αντικατοχική αντίσταση η γυναίκα έπαιξε σημαντικό ρόλο και εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να παίζει. Μετέχει σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής δράσης. Στη Χεζμπολάχ συμμετέχει επίσης σε όλες σχεδόν τις πολιτικές δομές, πρόσφατα επιλέχτηκε γυναίκα στο πολιτικό γραφείο. Αυτό δεν σημαίνει πως έφτασε στην κορυφή της πυραμίδας».

-Μπορεί στο θέμα της μαντίλας να διαχωριστεί το Σύνταγμα από το Κοράνι;

«Απορώ πώς μπορεί ο Λίβανος, με εύθραυστους δημοκρατικούς θεσμούς, να ανέχεται όλες τις ελευθερίες και να θεωρεί τη μαντίλα προσωπικό δικαίωμα του κάθε πολίτη και δεν μπορεί μια χώρα σαν τη Γαλλία με ισχυρότερους δημοκρατικούς θεσμούς να παρέχει όλες τις ελευθερίες στους πολίτες της! Η μαντίλα είναι ένα προσωπικό δικαίωμα το οποίο πρέπει να εξασφαλίζει οποιοδήποτε Σύνταγμα. Σήμερα μπορεί ο θεολόγος να εκδίδει νέες κρίσεις και νόμους για πολλά προβλήματα της εποχής μας, που δεν υπήρχαν στο μακρινό παρελθόν, δεν μπορεί όμως να αλλάξει τις αρχές στο Ισλάμ και το Κοράνι».

-Αλλάζουν τα αραβικά κράτη οι αμερικανικές πιέσεις;

«Μόνο τις πιέσεις των Αμερικανών ακούν και τις φωνές των πολιτών τους. Οταν οι πιέσεις είναι προς θετική κατεύθυνση εγώ προσωπικά τις επικροτώ. Και εύχομαι να συνεχιστούν. Πιστεύω όμως πως δεν θα φτάσουν στο σημείο που να απειλούν οι αλλαγές το Ισραήλ και τα γεωπολιτικά σχέδια των ΗΠΑ».

-Πώς εξηγείτε τη νέα συμμαχία μεταξύ των αριστερών και των ισλαμικών πολιτικών κινημάτων;

«Προσωπικά έζησα και τις σκληρές αντιπαραθέσεις και σήμερα ζω τη συμμαχία. Στην πρώτη φάση επικράτησε η ιδεολογική αντιπαράθεση και παραμερίστηκε η πολιτική συνεργασία. Σήμερα παραμερίστηκε η ιδεολογική και επικράτησε η πολιτική συνεργασία. Σήμερα έχουν έναν κοινό εχθρό, τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό».

-Ο ισλαμικός κόσμος κατηγορείται για παραγωγή θρησκευτικού φανατισμού. Τι απαντάτε; «Αυτό που θέλω να πω είναι πως ο δυτικός κόσμος πολεμά το θρησκευτικό φανατισμό, ενώ οι ιδεολόγοι του έφτασαν στο στάδιο της αγιοποίησης των αξιών του και της ιδεολογίας του. Τα γεράκια του Πενταγώνου από αυτή την αγιοποίηση γεννήθηκαν. Μέρος επίσης της δυτικής Αριστεράς έπεσε στην παγίδα της αγιοποίησης της σοσιαλιστικής ιδεολογίας».

-Πόσες γυναίκες εργάζονται στο κανάλι «Αλ Μανάρ» της Χεζμπολάχ;

«Το 1/3. Και εργάζονται σε όλους τους τομείς και τις θέσεις».

-Ως διευθύντρια του τμήματος ειδήσεων αντιμετωπίζετε διακρίσεις;
«Δεν θα έλεγα διακρίσεις, αλλά επιθυμητούς ανταγωνισμούς και μερικές φορές με κοιτάνε και υποτιμητικά επειδή είμαι γυναίκα».

ΣΑΧΑΜ ΑΝΤΑΛΟΥΣΙ

Γαλλίδα ακτιβίστρια για τα δικαιώματα της μουσουλμάνας

-Πιστεύετε πως θα συνεχιστεί ο πόλεμος εναντίον της μουσουλμάνας στη Γαλλία;

«Κατ' αρχάς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι όταν μιλάμε για τη μουσουλμάνα πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ της μουσουλμάνας που φοράει μαντίλα και αυτής που δεν φοράει. Η μουσουλμάνα που εκδηλώνει την πίστη της δεν θα έχει τα ίδια δικαιώματα με τη μουσουλμάνα που κρύβει την πίστη. Αυτή όχι μόνο μπορεί να ενταχθεί στη γαλλική κοινωνία, αλλά της εξασφαλίζονται όλα τα δικαιώματα στην εργασία και ασφάλιση. Οπως έγινε με τη Ρασίντα Αλ Ντάτι, την υπουργό Δικαιοσύνης στη Γαλλία. Η μουσουλμάνα που επιμένει να φοράει τη μαντίλα θα στερηθεί τη δημόσια παιδεία άρα και την ανώτατη εκπαίδευση και το διορισμό στο Δημόσιο άρα και ρόλο στην κρατική εξουσία. Η πολιτική αυτή θα οδηγήσει τη μουσουλμάνα που δείχνει την πίστη της μέσω της μαντίλας ή στη φτηνή εργασία ή στην επιστροφή στο "σπίτι της" και στην "κουζίνα της". Δηλαδή αυτό που έγινε στην Αλγερία μετά την απελευθέρωση θα γίνεται τώρα στην απελευθερωμένη και διαφωτισμένη Γαλλία».

-Πού επιθυμείς να ζεις, σε μια ισλαμική χώρα όπου μπορείς άφοβα να φοράς τη μαντίλα ή στη Γαλλία που απαγορεύεται στα δημόσια σχολεία;

«Βεβαίως στη Γαλλία. Είμαι Γαλλίδα, δεν είμαι Αλγερινή. Είμαι όμως Γαλλίδα μουσουλμάνα. Ως Γαλλίδα δηλώνω πως δεν μου αρέσει η σημερινή Γαλλία, γι' αυτό αγωνίζομαι να την αλλάξω. Εγώ δεν διαφωνώ με την πολιτική του Σαρκοζί μόνο στο θέμα της μαντίλας, διαφωνώ πιο πολύ στο θέμα του Ασφαλιστικού».

-Πού έχει φτάσει η συνεργασία των μουσουλμάνων με τους Γάλλους αριστερούς;

«Οι φορείς των μουσουλμάνων αναζητούσαν τη συνεργασία με πολλά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα της γαλλικής Αριστεράς. Τα περισσότερα, τα μετριοπαθή, όχι μόνον απέρριψαν κάθε επαφή, αλλά είχαν την ίδια εχθρική στάση που είχαν η Δεξιά και η Ακροδεξιά για τους μουσουλμάνους. Η άκρα Αριστερά κράτησε θετική στάση στο θέμα της συνεργασίας, αλλά περιόρισαν την κοινή δράση στον αγώνα εναντία στον πόλεμο του Ιράκ και στην αλληλεγγύη στον αγώνα του παλαιστινιακού λαού. Οταν θέλαμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία και στο θέμα των δικαιωμάτων μας ως γυναικών που θέλουν να φοράνε τη μαντίλα, χωρίσαμε».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/11/2007